Korte biografie De Niemanders

Volkskrant: ‘De Niemanders geven asielzoekers een stem in unieke, aangrijpende songs’ ★★★★☆

De Niemanders. Niet zomaar een band. Ze geven een stem aan de nobodies, de verschoppelingen; mensen in moeilijke posities. Eerder maakten De Niemanders een album met gedetineerden in Nederlandse gevangenissen. Op het nieuwe album (6 september 2024, V2 Records) en in de bijbehorende liveshows geven ze asielzoekers letterlijk een podium. De bezwerende en opzwepende mix van zangers, zangeressen, muziekstijlen en vele talen is het komende jaar op de Nederlandse podia en festivals te zien en te horen. In de eerste clubshows (september 2024) danste het publiek op een band met een onweerstaanbare groove en veroorzaakten de vele unieke zangers, zangeressen en musici - waarvan sommigen in asielzoekerscentra wonen (of hebben gewoond) - meters kippenvel. Van een Arabische floorkiller tot opera en alternatieve rock. Het cliché ‘muziek is een universele taal’ was waarschijnlijk nog nooit zo van toepassing.

Tussen december 2022 en januari 2024 bezocht collectief De Niemanders met een mobiele studio asielzoekerscentra in Nederland op zoek naar zangers, muzikanten en hun muziek en verhalen. Koersend op gevoel maakten ze een nieuw album dat een oprechte samenwerking werd tussen de mensen die ze ontmoetten en henzelf. Een belangrijk verschil met het eerste album van De Niemanders (geschreven in Nederlandse gevangenissen) was dat deze maal de zangers en muzikanten wel mochten worden opgenomen en dus te horen zijn op De Niemanders II. Het nieuwe album is daardoor een mix van vele zangers, muzikanten en talen en vertelt de verhalen van hun heftige reizen, dromen, familie, vorige levens ‘thuis’ en hun huidige situatie als vluchteling.

De nieuwe verzameling songs is een creatieve wonderstamppot van veelkleurige muziek die laveert tussen swingende afrobeat, high life, desert rock, rootsy psychedelica, maar ook de alternatieve rock van het eerste album sijpelt er doorheen. Je zou kunnen zeggen dat op een enkel lied na, elk nummer een film soundtrack is voor de tekst.

Het collectief De Niemanders maakte niet alleen een album in asielzoekerscentra. Er verschenen twee kranten geschreven door gevluchte journalisten en creatieven uit asielzoekerscentra (landelijk verspreid in horeca, bibliotheken en AZC’s). Vanaf november verschijnt de nieuwe podcast en ze organiseerden al twee keer het festival Nacht Van De Niemander (met o.a. Ploegendienst, Arp Frique e.v.a).

Lees het ‘Track By Track’’ document voor meer inhoudelijke informatie over de nummers en de volledige biografie hieronder voor het complete verhaal.

Volledige Biografie De Niemanders

Het Begin

Van 2018 tot en met 2022 ondernamen songwriters Rocco Ostermann en Wout Kemkens een muzikale zoektocht achter gevangenismuren: ze bezochten Nederlandse gevangenissen op zoek naar getalenteerde muzikanten/verhalenvertellers en probeerden via liedjes hun verhalen ‘achter de tralies’ te vertellen. Dit leverde een album (Volkskrant: ‘De Niemanders is een van de indrukwekkendste Nederlandse rockalbums van de laatste jaren’ ★★★★☆), een podcast serie en theatrale liveshows op.

Rocco Ostermann: "Wat ons drijft is het persoonlijke verhaal te vertellen van mensen die in de verdrukking zitten. Ons doel is om het te laten zien, horen en voelen, dat we hier niet met nummers/aantallen, maar met mensen te maken hebben. Wat ons verder bezielt is de bewondering voor mensen die ondanks alle tegenspoed ook veerkrachtig zijn en een hele sterke wil kunnen ontwikkelen om er het beste van te maken. Iets waarvan je veel kunt leren.” Deze drijfveren leidde het collectief De Niemanders richting een totaal nieuwe wereld voor album nummer twee.

De Niemanders II 

Tussen december 2022 en januari 2024 bezocht collectief De Niemanders (producer Rick Wiegerinck voegde zich bij het team) met een mobiele studio asielzoekerscentra in Nederland op zoek naar zangers, muzikanten en hun muziek en verhalen. De muzieksessies waren vooral gevuld met pure vreugde en de gesprekken waren zwaar, hopeloos, hoopvol, vrolijk en alles daartussenin. Het collectief kwam in contact met creatieve individuen van over de hele wereld, die hen op hun beurt kennis lieten maken met nog meer kunstenaars, schrijvers en verhalenvertellers. Rocco, Wout en Rick beseften al snel dat ze meer moesten bieden dan ‘alleen’ het muziekalbum als platform, dus werd een geheel eigen Niemanders krant geboren en haakte journalist Christianne Alvarado aan voor een zesdelige podcast serie.

Koersend op gevoel maakten ze een nieuw Niemanders album dat een oprechte samenwerking werd tussen de mensen die ze ontmoetten en henzelf. Een belangrijk verschil met de gevangenissen was dat deze maal de zangers en muzikanten wel mochten worden opgenomen in een mobiele studio. Het album is daardoor een mengelmoes van vele zangers en talen en vertelt de verhalen van hun reizen, dromen, familie, vorige levens ‘thuis’ en hun huidige situatie als vluchteling. Er staan songs op die zijn geïnspireerd op de verhalen die bewoners van AZC’s vertelden of op schreven, deze worden gezongen door Rocco, terwijl andere tracks voortkomen uit schrijfsessies met zangers Isma IP, Guy-El Mabiala, Q-Mars en Hamid Reza Behzadian en ook door hen worden gezongen. Het songmateriaal is een creatieve wonderstamppot van veelkleurige muziek die laveert tussen swingende afrobeat, high life, desert rock, rootsy psychedelica, maar ook de alternatieve rock waar Ostermann en Kemkens om bekend staan sijpelt er doorheen. Je zou kunnen zeggen dat op een enkel lied na, elk nummer een film soundtrack is voor de tekst. De recensies zijn laaiend, Menno Pot schreef in de Volkskrant: ‘De Niemanders geven asielzoekers een stem in unieke, aangrijpende songs’ ★★★★☆.

Zo gaat ‘This Phonecall Made Me So High’ over het telefoontje van de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) dat plots het leven veranderde van een man. Hij stormde dolblij een Niemanders muzieksessie binnen en riep de zin die later de songtitel werd. In ‘Oorlogskind’ zingt zanger KaisR over de mentale bagage die hij meeneemt vanuit de oorlog en hoe hem dat soms ook sterker maakt in zijn nieuwe thuisland Nederland. Door middel van muziek en woorden wordt de veerkracht en moed van het oorlogskind uitgelicht. Zanger Guy-El Mabiala bezingt zijn hunkering naar een plek waar hij echt zichzelf kan zijn in ‘Nalembi’ en zijn mindset - blijf weg van het kwade - in het nummer ‘Le Mal’. In het nummer ‘Soloman’, dat een reis op zich is, beschrijft rapper Isma IP het moment van realisatie, tijdens zijn lange reis, dat hij het echt alleen moest rooien: ‘My mother not there, my father not there, brother, sister, nobody for me there, I’m a soloman’. ‘Het Spel’ beschrijft de odyssee van mensen die vluchten via de balkan met hulp en tegenwerking van smokkelaars. Zoals mensen de wereld over reizen en vluchten, zo doen ritmes, melodieën en verhalen dat ook en vele liedjes vertellen bovendien het een en ander over die andere culturen en mensen, waardoor er meer kennis en begrip voor elkaar ontstaat. 'Gebogen onder een gewicht dat je soms kunt zien en soms ook niet, zwoegen ze door modder of woestijnzand, ineengedoken en hongerig', is de beginregel van een gedicht van Adam Zagajewski (De Vluchteling) en dit bleek realiteit voor veel van de mensen die het collectief trof. Veel mensen in asielzoekerscentra leven tussen wal en schip en wat er in de sterren staat geschreven is voor hen niet te ontcijferen. Samen met hen, schreven Rocco, Wout en producer Rick dit nieuwe album dat verhaalt over de asielzoekers en hun complexe levens waar tevens vele moeilijke keuzes moeten worden gemaakt.

Helaas drong de harde realiteit van de asielprocedures ook enkele van de bloeiende muzikale vriendschappen binnen. Door een negatief besluit van de IND was een van de geweldige zangers genoodzaakt Nederland te verlaten. Dit is slechts één voorbeeld van het gebrek aan controle over – en het zenuwslopende wachten op – een IND beslissing die helaas iedere persoon in een asielprocedure moet ervaren - zo lijkt het. Het asielproces kan jaren en jaren van onzekerheid en wachten of plotselinge deportatie met zich meebrengen.

Rocco Ostermann: "Heeft u zichzelf wel eens achter de oren gekrabd en afgevraagd: Wat zou er met me gebeurd zijn als ik in een oorlogsgebied, dictatuur of in een land waar hongersnood is, ter wereld zou zijn gekomen? Welke kantelpunten, sleutelmomenten, zou ik aan hebben gegrepen om te vluchten? Mensen zijn al eeuwenlang op de vlucht voor van alles, oorlogen, dictators, goden en potentaten, die aan het vals spelen zijn met hun lotskaarten. Het heft zelf in de handen nemen is iets wat goed te begrijpen is, want voor hen die aan de verkeerde kant van het geluk, door puur toeval, het levenslicht zagen, is er vaak geen andere optie. Denk ook eens aan Amerika, hoe dat is opgebouwd door zogenaamde ‘gelukszoekers’. Het is van alle tijden."

Het album is op 6 september 2024 verschenen via V2 Records.